تاریخ انتشار: ۱۴:۵۰ - ۲۷ آبان ۱۴۰۳
اقتصاد۲۴ گزارش می‌دهد:

محجور کیست؟| اصطلاح حقوقی که مردم عادی باید بدانند

هر انسان در جامعه و زندگی شخصی دارای حقوقی است که باید نسبت به آن‌ها آگاه باشد تا بتواند در مواقع ضروری به‌خوبی از آن‌ها استفاده و یا از خود دفاع کند. در حقوق واژگانی وجود دارد که شاید عموم مردم نسبت به آن دانشی نداشته باشند و با معنا و مفهوم آن‌ها آشنا نباشند؛ محجور یکی از این واژگان است.

محجور کیست؟

اقتصاد۲۴- هر انسان در جامعه و زندگی شخصی دارای حقوقی است که باید نسبت به آنها آگاه باشد تا بتواند در مواقع ضروری به‌خوبی از آنها استفاده و یا از خود دفاع کند. در حقوق واژگانی وجود دارد که شاید عموم مردم نسبت به آن دانشی نداشته باشند و با معنا و مفهوم آنها آشنا نباشند؛ محجور یکی از این واژگان است.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید هر انسانی در دوره‌ای از زندگی خود محجور نام می‌گیرد و از اجرای حقوق و تصرف در اموال خود ممنوع است و باید برای عبور از آن شکیبا باشد. برای نمونه کودکان که نسبت به اموال و سود و زیان خود آگاه نیستند. بنابراین نمی‌توانند در آن دخل و تصرفی داشته باشند.

در واژه و لغت حجر به معنای منع است و در اصطلاح حقوقی به مفهوم منع شخص از تصرف در اموال و حقوق مالی خود است.

محجور کیست؟

همان‌گونه‌که اشاره شد هر انسانی در دوره‌ای از زندگی خود محجور است و باید صبر کند تا آن دوره از بین برود که البته در مواقعی مانند از دست دادن عقل یا هوش و حواس این دوره ماندنی خواهد بود.

به‌طور کلی همه افراد دارای حق و یا در اصطلاح حقوقی تمتع‌اند، اما شاید توانایی اجرای حق و یا به قولی استیفا را نداشته باشند. به این افراد محجور گفته می‌شود و کسی که محجور است از تصرف در اموال و حقوق مالی خود و انجام دادن اعمال حقوقی، مانند عقد یا ایقاع منع می‌شود.

در حقوق محجور و محجورین به افرادی گفته می‌شود که به دلایلی مانند کم بودن سن و یا نقص و ایراد در قوای دماغی (قوه تشخیص و استدلال و درک) نمی‌توانند در امور خود آزادانه تصرف کنند و اعمال حقوقی که برای زندگی و حیات انسان لازم است انجام دهند و از این رو به حمایت‌های قانون گذار نیاز دارند.

حجر را در مقابل اهلیت استیفا به کار می‌برند و محجور کسی است که به علت نقص یا فقد اهلیت نمی‌تواند اعمال حقوقی را انجام دهد.

انواع محجورین

اگر بخواهیم به کتب حقوقی مراجعه کنیم شاید فهم آن هم دشوار باشد. در این‌جا تلاش کرده‌ایم به زبان ساده‌تر در مورد انواع مجورین سخن بگوییم.

در فقه افراد با ویژگی‌های گوناگونی محجور دانسته شده‌اند که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.

صغر (خردسال و کودک)

سفه (نادان)

جنون (دیوانه)

افلاس (فقیر و تنگ‌دست)

مرض متصل به موت (بیماری‌یی که منجر به مرگ می‌شود)

رقیت (بردگی).

اما در ماده ۱۲۰۷ قانون مدنی، محجورین به سه دسته تقسیم می‌شوند:

صغار (کودکان)

افراد غیر رشید (فردیست که تصرف او در اموال و حقوق مالی‌اش عقلایی نباشد)

مجانین (دیوانگان)

همان‌گونه‌که می‌بینید در فقه موارد دیگری برای حجر و در نتیجه محجورین بیان کرده‌اند، اما قانون مدنی ایران غیر از سه نوع یاد شده اشخاص دیگری را محجور نشناخته است.

محجور کیست؟

نکته مهم و شایان توجه در مورد شناسایی انواع محجورین این است که از دید قانون مدنی حجر و منع مورد نظر به علت نقص یا فقد اراده و تمیز شخص محجور به‌وجود می‌آید و قانون‌گذار کسانی را که به دلیل کمی سن یا نرسیدن به مرحله رشد یا اختلال قوای عقلی نقصی در اراده دارند و یا اصلا آن را ندارند؛ حمایت، و ممنوع از تصرف و محجور کرده است.

انواع محجور به سه گروه تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

۱) صغیر

به کسی صغیر گفته می‌شود که نابالغ باشد، به عبارت دیگر وصف صغر در برابر کبر که صفت شخص بالغ است قرار می‌گیرد. همچنین می‌توان کلمه صغر را در برابر بلوغ که صفت شخص بالغ است، به کار برد. در زبان عامیانه و نوشته‌های غیرحقوقی به صغیر، کودک، خردسال، طفل و بچه می‌گویند.

صغیر در لغت به معنی کوچک و خرد است و در اصطلاح فقهی و حقوقی به کسی اطلاق می‌شود که به سن بلوغ نرسیده و کبیر نشده است.

۲) غیر رشید

واژه غیر رشید با سفیه هم‌معنی و مترادف است. سفیه در واژه به معنی جاهل و احمق است و در فقه و حقوق مدنی به کسی سفیه می‌گویند که عادت او اسراف و تبذیر در خرج است و تصرفات مالی او خردمندانه نیست. چنین فردی کسیست که اموال خود را به شکل متعارف و به شیوه عقلا مصرف نمی‌کند و در معاملاتش به سود و زیان و نیرنگ و فریب توجه ندارد و اموال خود را در راه‌های ناشایسته صرف می‌کند سفیه یا غیر رشید می‌گویند.


بیشتر بخوانید: مالیات نقل و انتقال خودرو با کیست؟


با استناد به ماده ۱۲۰۸ قانون مدنی:

غیر رشید، کسیست، که تصرفات او در اموال و حقوق مالی خود، عقلایی نباشد.

۳) مجنون

مجنون کسی از که قوه عقل و درک ندارد و به اختلال کامل قوای دماغی مبتلاست، به عبارت دیگر، مجنون مختل المشاعر است.

جنون فساد عقل است و تباه شدن و اختلال آن

جنون عرفا دارای درجاتی است و برخی از دیوانگان حالت خطرناکی دارند، در صورتی که برخی دیگر آرام و بی آزار هستند. در برخی از کشور‌ها مانند فرانسه بین درجات جنون تفکیک قائل می‌شوند و متناسب با درجه آن قانون اعمال می‌شود. اما در حقوق ایران قانون گذار بدون هیچگونه توجهی به این درجات با استناد به ماده ۱۲۱۱ قانون مدنی می‌گوید:

جنون به هر درجه که باشد، موجب حجر است.

محجور کیست؟

حمایت از محجورین

محجورین در برابر قانون دارای حقوقی‌اند و ۳ نهاد در ایران از آنها حمایت می‌کند.

۱) ولایت قهری: که مخصوص پدر و جد پدریست.

۲) وصایت: سمتیست از سوی پدر یا جد پدری به کسی واگذار شود.

۳) قیمومت: در صورت نبود ولی قهری و وصی منصوب از سوی او، نهادی به نام قیمومت برای حمایت از محجور پیش‌بینی شده است که از سوی دادگاه به شخصی واگذار می‌شود.

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

قاب خانوادگی مجری خوشتیپ تلویزیون

عکس/امیرحسین آرمان با یک شمایل متفاوت

مال مردم خوری با توبه و گریه و استغفار بخشیده نمی‌شود

اینفوگرافی/مهمترین کشور‌های واردکننده به ایران در ۱۴۰۴

بازار طلا منتظر نتایج مذاکرات؛ فعلاً خبری از حباب نیست/ اثر مذاکرات بر بازار طلا بیشتر از قطعنامه شورای حکام است

مبلغ وام ودیعه مسکن ۱۴۰۴ چقدر است؟

عکس/بنر نصب شده روی دیوار یک نانوایی جلب توجه کرد

جزئیات پیش‌فروش ارز اعلام شد

فیلم/روایت آزیتا حاجیان از نحوه آشنایی با محمدرضا شریفی‌نیا

ایران خودرو و سایپا چقدر محصولات خود را گران می‌کنند؟ +جدول

بازار آنلاین طلا ساماندهی شد

شاید صداوسیما باعث حذف تیم ملی شود!

پایان خوش تیم ملی در مقدماتی جام جهانی

تحرکات مشکوک در اسرائیل در آستانه دور ششم مذاکرات

چه کسی جای بن‌سلمان را می‌گیرد؟

عکس/نصب مجسمه ۱۵ متری آرش کمانگیر در میدان ونک

فرمانده سنتکام: حمله یکجانبه اسرائیل به ایران، نیرو‌های آمریکایی را در معرض خطر قرار می‌دهد

پیش‌بینی جالب درباره جمعیت ایران در سال ۱۴۱۲

عکس/پردیس احمدیه روز به روز زیباتر می‌شود

بازداشت یک پسر ۱۳ساله به اتهام جاسوسی برای ایران

سردار آزمون با شرایطی نگران‌کننده به آزادی رسید

تیراندازی خونین در مدرسه، ۹ نفر کشته داد!

هوای تهران ۶ درجه گرم‌تر می‌شود

این خط مترو تهران به مدت ۳ روز تعطیل می‌شود

طالبان با این حرکت باز هم ایران را سر کار گذاشت

قرارداد عالیشاه ۲ ساله تمدید شد

پرسپولیس و بیرانوند آشتی می‌کنند

کلثوم اکبری دوباره حاشیه‌ساز شد!

سگ‌گردانی در یک استان دیگر هم ممنوع شد

مهریه‌تان را با این روش به نرخ روز محاسبه کنید

صرفه‌جویی ۱۰۰ میلیون یورویی با بازسازی قطعات نیروگاهی / بازسازی و تدوین دانش فنی توربین فرانسوی توسط متخصصان داخلی

عکس/مهسا حجازی و بابک حمیدیان در پشت صحنه تاسیان

پیش بینی بورس فردا چهارشنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۴

ازدواج خبرساز دختر رضا پهلوی با یک تاجر بزرگ

لیست سیاه در انتظار اتباع غیرمجاز ساکن در ایران

خودروی جدید کرمان موتور، KMC SR۳ در راه بازار + عکس

خبر مهم سازمان انرژی اتمی درباره ذخایر اورانیوم

عکس/ تیپ هنری بازیگر لیسانسه‌ها با یک تغییر شوکه کننده

کمبود این ویتامین باعث یبوست می‌شود

فیلم/ استایل هالیوودی بازیگر سریال شهرزاد در یک کشتی تفریحی

روزانه چقدر باید آب بخوریم؟

عکس/ شیرین سریال نون خ در شهر زیرزمینی ۵هزار ساله

اینفوگرافی/ سبک‌های معروف فرش ایرانی را بشناسید

بررسی صنعت طلا و جواهرسازی در هند

فیلم/ سوپرایز شگفت‌انگیزی که اشک لیلا بلوکات را درآورد

ایست موقت قیمت دلار در کانال ۸۲ هزار

عکس/ ژست جالب شهید همت ۴۴ سال پیش در حال صرف ناهار

پزشکیان: اقدامات آمریکا راه به جایی نمی‌برد

فیلم/ سرقت ضبط خودرو در اطراف دریاچه چیتگر تهران فقط در ۱۵ ثانیه

واکنش پرسپولیس به قرارداد و جدایی تیوی بیفوما